W Polsce ostatni miał miejsce siedem lat temu – w 2002 roku. Powszechny spis ludności i mieszkań planowany na 2011 r. będzie więc pierwszym spisem powszechnym od czasu, kiedy Rzeczpospolita Polska stała się państwem członkowskim Unii Europejskiej. Przeprowadzony zostanie w dniach od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011, a poprzedzony zostanie spisem próbnym do Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań rok wcześniej, miedzy 1 kwietnia a 31 maja.

W czerwcu 2006 roku został przyjęty przez Konferencję Statystyków Europejskich (KSE) dokument pt. "Zalecenia międzynarodowe do spisów ludności i mieszkań około 2011 roku", który zawiera rekomendacje dotyczące przyszłych spisów, przygotowane wspólnie przez ONZ oraz Unię Europejską, dla wszystkich spisów, które będą przeprowadzane w okresie do 2014 roku. Aktualnie zalecenia te mają one status obowiązującego dokumentu z uwagi na zawartą w nich szczegółową metodologię, rekomendowaną do stosowania w spisach tej dekady. Zgodnie z zaleceniami ONZ, spisy ludności i mieszkań powinny odbywać się co 10 lat, na przełomie poszczególnych dekad. We wrześniu 2008 roku weszło w życie ramowe Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z 9 lipca 2008r., które reguluje zasady przeprowadzania spisów ludności i mieszkań jako obowiązujące w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Spis powszechny dostarcza najbardziej szczegółowych informacji o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin oraz o ich zasobach i warunkach mieszkaniowych na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju: ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym.

W spisie planowanym do przeprowadzenia w 2011 r. istotne będzie m.in. uzyskanie informacji o zagadnieniach, które były objęte spisem w 2002 r. Kontynuacja jest niezbędna do prowadzenia analiz porównawczych zjawisk zachodzących w czasie oraz do opisu zmian, jakie zaszły w procesach demograficzno-społecznych i ekonomicznych w zakresie: ludności, stanu mieszkań i budynków oraz gospodarstw domowych i rodzin w powiązaniu z warunkami mieszkaniowymi. Planowane podejście realizacyjne pozwoli na zachowanie szeregów czasowych i porównywalności z wynikami z poprzednich spisów.

Podstawowe cele spisu powszechnego ludności i mieszkań w Polsce w 2011 roku, tj. po naszym wejściu do struktur europejskich, są następujące:

1) Zaspokojenie potrzeb informacyjnych kraju, zwłaszcza zebranie informacji, których nie można uzyskać z innych źródeł;
2) Zebranie informacji niezbędnych do zabezpieczenia potrzeb UE oraz innych potrzeb międzynarodowych;
3) Dostarczenie informacji na poziomie podstawowych jednostek podziału administracyjnego kraju;
4) Poznanie zmian w procesach demograficznych i społecznych zachodzących w czasie, tj. w okresie 2002 – 2011;
5) Aktualizacja bazy do budowy operatów losowania do badań prowadzonych na gospodarstwach domowych.

W spisie powszechnym będą zebrane dane z następujących tematów badawczych:

1) stan i charakterystyka demograficzna ludności;
2) edukacja;
3) aktywność ekonomiczna osób;
4) dojazdy do pracy;
5) źródła utrzymania osób;
6) niepełnosprawność;
7) obywatelstwo;
8) migracje wewnętrzne;
9) migracje zagraniczne;
10) narodowość i język oraz mniejszości narodowe i etniczne;
11) wyznanie (przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego);
12) gospodarstwa domowe i rodziny;
13) stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki).

Tym samym po raz pierwszy spis zawierać ma pytanie o wyznanie (w tym przynależność do Kościoła i związku wyznaniowego). Udzielenie odpowiedzi nie będzie jednak obowiązkowe. Zgodnie bowiem z Konstytucją RP organy państwowe nie mogą zobowiązać nikogo do ujawniania swojego wyznania.

Zakłada się, że spis ludności i mieszkań 2011 będzie realizowany metodą mieszaną tj. z wykorzystaniem systemów informacyjnych administracji publicznej oraz danych zebranych w badaniu pełnym i reprezentacyjnym, w następującej kolejności:- pobranie danych z systemów informacyjnych,- samospis internetowy , polegający na zaakceptowaniu lub korekcie w określonym terminie danych pozyskanych z systemów informacyjnych,

– wywiad telefoniczny wspomagany programem komputerowym, prowadzony przez ankietera statystycznego (CATI),

– wywiad rejestrowany na przenośnym urządzeniu elektronicznym prowadzony przez rachmistrza spisowego (CAPI).

Podstawa

Projekt ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 roku. Przyjęty przez Radę Ministrów 15 grudnia 2009 r.

Treść opracowana na podstawie informacjach udostępnionych przez Główny Urząd Statystyczny.wskich Unii Europejskiej.